Mất sổ bảo hiểm xã hội phải làm sao

Luật sư trả lời:

Xem thêm: Mất sổ bảo hiểm xã hội phải làm sao

1. Thủ tục làm lại sổ bảo hiểm xã hội bị mất

Trong trường hợp của bạn , bạn cần phải xin cấp lại bìa sổ bạn đã làm mất, sau đó bạn nộp lại bìa sổ này cho công ty mới nghỉ việc để công ty chốt thêm thời gian đóng tiếp theo cho bạn

Căn cứ theo quy định tại Điều 2 và khoản 2 Điều 46 Quyết định 959/QĐ-BHXH ngày 09 tháng 09 năm 2015 có quy định như sau:

“Điều 46. Cấp và quản lý sổ BHXH

2. Cấp lại sổ BHXH

2.1. Cấp lại sổ BHXH (bìa và tờ rời) các trường hợp: mất, hỏng; gộp; thay đổi số sổ; họ, tên, chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh.

2.2. Cấp lại bìa sổ BHXH các trường hợp: sai giới tính, quốc tịch; người đã hưởng BHXH một lần còn thời gian đóng BHTN chưa hưởng.

2.3. Cấp lại tờ rời sổ BHXH các trường hợp: mất, hỏng hoặc đã giải quyết chế độ BHXH có điều chỉnh quá trình đóng BHXH.”

Theo quy định trên, trường hợp bạn bị mất các tờ rời của sổ thì bạn sẽ được cấp lại các tờ rời sổ bảo hiểm xã hội.

Bên cạnh đó, hồ sơ cấp lại tờ rời được quy định tại khoản 1 Điều 29 Quyết định 959/QĐ-BHXH quy định:

“Điều 29. Cấp lại sổ BHXH, đổi, điều chỉnh thông tin trên sổ BHXH, thẻ BHYT .

1. Cấp lại sổ BHXH do mất, hỏng, thay đổi số sổ, gộp sổ BHXH

1.1. Thành phần hồ sơ:

a) Tờ khai cung cấp và thay đổi thông tin người tham gia BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS);

Tham khảo thêm: Doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài không được phép

b) Sổ BHXH đã cấp.

1.2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ”.

Bạn có thể căn cứ vào hướng dẫn trên để được cấp lại sổ bảo hiểm xã hội nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

2. Mất sổ bảo hiểm xã hội có được bảo lưu thời gian đóng BHXH ?

Vè việc bảo lưu thời gian đóng BHXH hiện có 02 trường hợp người lao động được bảo lưu thời gian đóng BHXH:

– Nghỉ việc hoặc dừng đóng BHXH tự nguyện mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu;

– Nghỉ việc hoặc dừng đóng BHXH tự nguyện mà chưa nhận BHXH 1 lần.

Theo Điều 61 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định:

“Điều 61. Bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội

Người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 54 và Điều 55 của Luật này hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 60 của Luật này thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội”.

Theo đó, nếu bạn chưa nhận BHXH một lần thì thời gian đóng của bạn vẫn sẽ được bảo lưu lại chứ không bị mất đi.

Thủ tục cấp sổ BHXH cho đối tượng bị mất sổ BHXH

– Tại Tiết c, Điểm 1.1, Khoản 1, Điều 31 Quy trình thu BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT ban hành kèm theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam quy định: trường hợp người đang bảo lưu quá trình đóng BHXH kê khai hồ sơ đề nghị cấp lại sổ BHXH và nộp cho cơ quan BHXH. Vì vậy, đề nghị Bạn lập Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS) và nộp cho cơ quan BHXH (có thể nộp tại các cơ quan BHXH trên toàn quốc) để được xem xét, giải quyết.

– Thời gian cấp lại sổ BHXH do mất: không quá 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định. Trường hợp cần phải xác minh quá trình đóng BHXH ở tỉnh khác hoặc nhiều đơn vị nơi người lao động có thời gian làm việc thì không quá 45 ngày nhưng phải có văn bản thông báo cho người lao động biết.

Như vậy, việc người lao động bị mất sổ bảo hiểm xã hội không ảnh hưởng tới việc có bị mất thời gian đã đóng hay không, mà thời gian đó được tự động bảo lưu trên hệ thống dữ liệu của cơ quan bảo hiểm xã hội.

3. Mang sổ bảo hiểm xã hội đi thế chấp báo mất có được không ?

Tham khảo thêm: Điều kiện hưởng bảo hiểm thai sản năm 2022

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, NLĐ có quyền được giữ sổ BHXH để quản lý, theo dõi quá trình tham gia BHXH của bản thân, của chủ sử dụng lao động; việc bàn giao sổ BHXH cho NLĐ còn góp phần hạn chế tình trạng các doanh nghiệp (DN) trốn đóng BHXH, và giúp chủ động hơn trong việc thực hiện giải quyết các chế độ BHXH cho NLĐ.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết, việc NLĐ được tự giữ sổ BHXH của bản thân sẽ giúp NLĐ giám sát được việc người sử dụng lao động có đóng nộp BHXH cho mình hay không, giúp hạn chế và tránh được những trường hợp người sử dụng lao động nợ tiền đóng, không đóng hoặc đóng không đủ tiền BHXH cho NLĐ, bảo đảm quyền lợi an sinh của NLĐ.

Bên cạnh đó, NLĐ sẽ biết được diễn biến quá trình tham gia BHXH gồm: Chức danh nghề công việc, cấp bậc, chức vụ, mức tiền lương, tiền công làm căn cứ đóng BHXH, tỷ lệ đóng BHXH… và theo đó, sẽ kịp thời phản ánh lại với người sử dụng lao động, công đoàn cơ cở, cơ quan BHXH để điều chỉnh, bổ sung kịp thời khi có sai sót hoặc thay đổi, bảo đảm sổ BHXH có đầy đủ thông tin về nhân thân và quá trình đóng BHXH của NLĐ.

Tuy nhiên gần đây, tại một số địa phương đã xảy ra tình trạng NLĐ đem sổ BHXH đi thế chấp ngân hàng thương mại (NHTM) để thực hiện các hợp đồng tín dụng. Hiện chưa có thống kê cụ thể về số NLĐ thế chấp sổ BHXH tại các ngân hàng nhưng thực tế này diễn ra ở hầu hết các tỉnh thành trên cả nước. Thông tin từ tỉnh Phú Yên cho biết, cơ quan BHXH tỉnh này đã nhận được công văn từ ngân hàng đề nghị phối hợp trong việc cấp và chi trả chế độ cho những NLĐ đã đem sổ BHXH đi thế chấp. Thực tế này không chỉ gây lộn xộn trong việc cấp, quản lý sổ BHXH mà còn chứa đựng nguy cơ rủi ro cao đối với các ngân hàng cũng như NLĐ nếu xảy ra tình trạng người vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ vay.

Do hiện chưa có quy định nào về việc “không được cầm cố sổ BHXH” nên người ta vin vào cớ đó để mang sổ BHXH đi giao dịch. Trong khi đó, pháp luật cũng chưa quy định rõ: Sổ BHXH có phải là tài sản không, có giá trị để cầm cố thế chấp như một vật bảo đảm nghĩa vụ dân sự hay không?

Theo Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn Luật quy định, sổ BHXH chỉ có giá trị khi NLĐ đến cơ quan BHXH xác định đúng nhân thân, đúng cơ sở dữ liệu tham gia BHXH thì mới được giải quyết các chính sách về BHXH, BH thất nghiệp. Trong trường hợp, nếu sổ BHXH bị hỏng, hoặc mất mà NLĐ đề nghị thì cơ quan BHXH sẽ cấp lại. Tuy nhiên, sẽ khó cho cơ quan BHXH nếu NLĐ nói dối là mất sổ BHXH.

Chính sách BHXH là chính sách an sinh, hướng đến việc bảo vệ quyền lợi an sinh thiết thân cho người tham gia khi yếu thế. Do đó, NLĐ khi đã được giao sổ BHXH thì cần quản lý tốt, không nên đi cầm cố để giải quyết những vấn đề trước mắt mà ảnh hưởng đến quyền lợi an sinh lâu dài của bản thân, dẫn đến những hậu quả xấu trong cuộc sống.

Với những cá nhân cố tình khai báo gian dối, đem sổ BHXH đi thế chấp nhưng lại khai báo là mất sổ để làm lại sổ mới, khi phát hiện, cơ quan BHXH sẽ có hình thức xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH và đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; và Nghị định số 88/2015/NĐ-CP ngày 7/10/2015 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 95/2013/NĐ-CP.

Về trách nhiệm của cơ quan tổ chức thực hiện, hiện ngành BHXH đang tập trung cấp sổ BHXH điện tử và thẻ BHYT điện tử cho người tham gia, mục tiêu là chậm nhất đến hết năm 2020 phải hoàn thành. Hiện ngành BHXH đang rà soát lại sổ BHXH giấy của NLĐ; đồng thời cập nhật cơ sở dữ liệu và đồng bộ hóa các cơ sở dữ liệu trên sổ BHXH này với cơ sở dữ liệu tham gia BHYT hộ gia đình, để hoàn thiện việc cấp mã định danh cho người tham gia.

4. Sổ bảo hiểm xã hội bị mất có được nhận tiền BHXH 1 lần không?

Căn cứ theo Điểm 1.2.3 Khoản 1 Điều 6 Quyết định 166/QĐ-BHXH (có hiệu lực từ ngày 01/05/2019) quy định:

“Điều 6. Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả

Đối với hưởng BHXH một lần; hưởng trợ cấp một lần trong trường hợp đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng ra nước ngoài định cư, công dân nước ngoài đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng không còn cư trú tại Việt Nam: Hồ sơ theo quy định tại Điều 109 Luật BHXH; Điều 4, khoản 4 Điều 13, khoản 2 Điều 25 Thông tư số 56/2017/TT-BYT; điểm đ khoản 9 Điều 22 Thông tư số 181/2016/TT-BQP; khoản 1, 2 Điều 15 và khoản 1 Điều 16 Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, gồm:

a) Trường hợp hưởng BHXH một lần.

a1) Sổ BHXH.

a2) Đơn đề nghị theo mẫu số 14-HSB”.

Đọc thêm: Bảo hiểm thất nghiệp nhơn trạch