Nội dung chính
1. Loạn luân là gì ?
Loạn luân là (Hành vi) giao cấu giữa những người cùng dòng máu về trực hệ, giữa anh chị em cùng cha mẹ, giữa anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha.
Xem thêm: Loạn luân là gì
Bộ luật hình sự hiện hành (Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) định nghĩa về hành vi loạn luân, cụ thể như sau:
“Loạn luân là hành vi giao cấu với người mà biết rõ người đó có cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ, anh chị em cùng mẹ khác cha”.
Loạn luân là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm nghiêm trọng quan hệ gia đình. Hành vi loạn luân được quy định là tội danh độc lập thuộc nhóm tội xâm phạm chế độ hôn nhân và gia đình trong luật hình sự Việt Nam kể từ khi Bộ luật hình sự cũ năm 1985 có hiệu lực. Trước đó, Luật hình sự Việt Nam cũng đã coi loạn luân là tội phạm. Tuy nhiên, khái niệm loạn luân ở giai đoạn này được hiểu rộng hơn so với cách hiểu trong Bộ luật hình sự cũ năm1985. Trong Bộ luật hình sự cũ năm 1999, tội loạn luân tiếp tục được quy định như trong Bộ luật hình sự cũ năm 1985.
Tội loạn luân được hiểu là hành vị thuận tình giao cấu giữa những người mà giữa họ có quan hệ gia đình gần gũi với nhau hoặc là cùng dòng triều về trực hệ hoặc là giữa anh chị em ruột (cùng cha mẹ hoặc chỉ cùng mẹ hay cha). Trước khi Bộ luật hình sự cũ năm 1985 có hiệu lực, những người được ghi là giữa họ có quan hệ gia đình gần gũi còn bao gồm cả bố chồng với con dâu và mẹ vợ với con rể. Nếu giữa những người này có hành vi thuận tình giao cấu thì họ cũng bị coi là phạm tội loạn luân.
Tội loạn luân cần được phân biệt với trường hợp giữa những người có đủ điều kiện về chủ thể của tội loạn luân có hành vi giao cấu với nhau nhưng không phải là thuận tình mà do một trong hai người đã dùng thủ đoạn khác nhau để giao cấu với người kia trái với ý muốn của họ. Trường hợp này trước hết cấu thành tội phạm xâm phạm tình dục tương ứng với thủ đoạn đã sử dụng có thể là tội hiếp dâm, tội cưỡng dâm… Tình tiết loạn luân được coi là tình tiết tăng nặng định khung khi tội xâm phạm tình dục đó có quy định như tội hiếp dâm… Trong trường hợp tội xâm phạm tình dục đã phạm không quy định tình tiết này thì người phạm tội còn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội loạn luân.
2. Các yếu tố cấu thành tội loạn luân
2.1 Mặt khách quan của tội phạm
Mặt khách quan của tội loạn luận có các dấu hiệu như sau:
– Có hành vi giao cấu với người cùng dòng máu về trực hệ, với anh. chị, em cùng cha mẹ, anh, chị, em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha.
Tìm hiểu thêm: Thủ tục kiểm soát là gì
– Người cùng dòng máu về trực hệ là: Giữa cha mẹ với con cái, giữa ông bà nội, ngoại với cháu
– Hành vi giao cấu là thuận tình, không có dấu hiệu dùng vũ lực hoặc cưỡng ép và thực hiện với người từ đủ 16 tuổi trở lên.
Người phạm tội loạn luân là người có hành vi giao cấu với người có dòng máu trực hệ, với anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha.
Người có dòng máu trực hệ là cha, mẹ đối với con; ông bà đối với cháu nội và cháu ngoại.
Đối với những người tuy có quan hệ giữa cha, mẹ đối với các con; giữa ông bà với cháu nội, cháu ngoại, nhưng đó không phải là người có dòng máu trực hệ thì cũng không thuộc đối tượng điều chỉnh của tội loạn luân, như: giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa bố chồng với con dâu; giữa mẹ vợ với con rể; giữa bố dượng với con riêng của vợ; giữa mẹ kế với con riêng của chồng. Mặc dù những người này Luật hôn nhân gia đình cấm kết hôn nhưng do không phải là người có dòng máu trực hệ nên việc giao cấu với nhau giữa những người này không phải là hành vi loạn luân, tùy thuộc vào trường hợp cụ thể mà người có hành vi giao cấu có thể bị xử phạt hành chính (nếu có sự thỏa thuận) hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm và cưỡng dâm (nếu bị ép buộc hoặc cưỡng bức).
Việc giao cấu giữa những người có dòng máu trực hệ, giữa anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha là sự thỏa thuận, đồng tình của hai người; nếu một trong hai người bị ép buộc hoặc bị cưỡng bức thì người có hành vi ép buộc, cưỡng bức không phạm tội loạn luân mà tùy trường hợp cụ thể mà người có hành vi ép buộc, cưỡng bức bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm hoặc cưỡng dâm.
Tội loạn luân được xác định là tội phạm hoàn thành kể từ khi hai người nam bà nữ có cùng dòng máu trực hệ thực hiện hành vi giao cấu. Hậu quả của hành vi loạn luân không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm này. Hành vi giao cấu giữa con nuôi đối với cha mẹ nuôi; cháu nuôi đối với ông bà nội ngoại; cha chồng với con dâu; mẹ vợ với con rể; cha dượng với con riêng của vợ; mẹ kế với con riêng của chồng thì không cấu thành tội này. Hậu quả của hành vi loạn luân là những thiệt hại do việc giao cấu giữa người có cùng dòng máu trực hệ; giữa anh chị em cùng cha mẹ; giữa anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha. Những thiệt hại này chủ yếu là thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của chính người phạm tội. Ngoài ra, những hành vi loạn luân còn gây ra thiệt hại về tinh thần cho những người thân của người phạm tội, đồng thời gây thiệt hại cho xã hội về thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa, đạo đức dân tộc. Tuy nhiên, hậu quả của tội loạn luân không phải là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm, cho dù hậu quả như thế nào thì tội phạm cũng đã hoàn thành từ khi hai người thực hiện hành vi giao cấu.
Đối với trường hợp thực hiện hành vi đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi dến dưới 16 tuổi với tình tiết tăng nặng là có tính chất loạn luân (theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 145 Bộ luật Hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017).
Trong trường hợp hành vi loạn luân kèm theo dấu hiệu dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác, thì tuỳ trường hợp người thực hiện hành vi đó phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội hiếp dâm (điểm e khoản 2 Điều 141 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) hoặc Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (điểm a khoản 2 Điều 142 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017).
Nếu hành vi loạn luân kèm theo dấu hiệu lợi dụng quan hệ lệ thuộc khiến bên kia phải miễn cưỡng cho giao cấu, thì tuỳ trường hợp người thực hiện hành vi đó phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội cưỡng dâm (điểm d khoản 2 Điều 143 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017) hoặcTội cưỡng dâm người dưới 16 tuổi (điểm a khoản 2 Điều 144 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017).
Tìm hiểu thêm: [Tất Tần Tật] Luật nghỉ phép năm và 10 điều Người lao động nhất định phải biết để đảm bảo quyền lợi
Trong mọi trường hợp hành vi loạn luân được thực hiện đối với trẻ em dưới 13 tuổi, thì người thực hiện hành vi loạn luân phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi (điểm a khoản 2 Điểu 142 Bộ luật Hình sự 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017).
2.2 Mặt chủ quan của tội phạm
Người phạm tội thực hiện tội phạm với lỗi cố ý trực tiếp. Nếu vô ý mà thực hiện hành vi thì không cấu thành tội loạn luân. Một trong hai người miễn cưỡng hoặc bị ép buộc thực hiện hành vi giao cấu trái ý muốn của mình thì người cố ý và mong muốn thực hiện hành vi giao cấu cũng không phạm tội loạn luân mà phạm vào một trong các tội xâm hại tình dục có tính chất loạn luân (theo các trường hợp được liệt kê ở mục mặt khách quan của tội phạm).
2.3 Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội loạn luân là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự và có quan hệ huyết thống với nhau. Ngoài ra vì hành vi loạn luận được thực hiện giữa những người có dòng máu, quan hệ trực hệ nên chủ thể của tội phạm phải là hai người khác giới cùng dòng máu trực hệ có hành vi giao cấu với nhau.
2.4 Khách thể của tội phạm
Hành vi phạm tội đã xâm phạm đến thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội, xâm phạm đến quan hệ gia đình, truyền thống, làm ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình (đã bị Luật hôn nhân và gia đình quy định cấm).
Nghiên cứu khoa học đã chứng minh việc giao cấu cận huyết có khả năng dẫn đến nguy cơ sinh ra những đứa trẻ không khỏe mạnh, chậm phát triển, mang dị tật bẩm sinh rất cao… Đặc biệt, nếu hành vi giao cấu là giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ (bao gồm những người có cùng huyết thống, trong đó người này sinh ra người kia kế tiếp nhau) hoặc giữa anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha thì nguy cơ trên sẽ cao hơn nữa.
Bên cạnh đó, hành vi loạn luân sẽ làm đảo lộn trật tự trong gia đình, tạo nên sự chồng chéo phức tạp giữa các mối quan hệ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thanh danh của gia đình – dòng tộc nói riêng và truyền thống văn hóa của xã hội văn minh nói chung.
3. Hình phạt đối với tội loạn luân
Người phạm tội loạn luân có thể bị áp dụng hìnhphạt tù từ 01 năm đến 05 năm, theo khoản 2 Điều 184 Bộ luật hình sự năm 2015, luật sửa đổi bổ sung năm 2017.
Tìm hiểu thêm: Lệ phí trước bạ là gì? Khi nào phải nộp lệ phí trước bạ?
