Nội dung chính
1. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là gì?
Căn cứ quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 3, Luật đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 (sau đây gọi tắt là Luật đất đai năm 2013) quy định về khái niệm quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất như sau:
Xem thêm: Quy hoạch sử dụng đất
“2. Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế – xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định.
3. Kế hoạch sử dụng đất là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất.”
Theo đó, quy hoạch sử dụng đất là sự tính toán, phân bổ đất đai cụ thể về số lượng, chất lượng, vị trí, không gian cho các mục tiêu kinh tế – xã hội , đảm bảo cơ sở khoa học và thực tế của các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội để việc sử dụng đất phù hợp với các điều kiện về đất đai, khí hậu, thổ nhưỡng và từng ngành sản xuất.
Kế hoạch sử dụng đất là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện trong kì quy hoạch.
Quy hoạch bao giờ cũng gắn liền với kế hoạch hoá đất đai. Bởi vì kế hoạch hoá đất đai chính là việc xác định các biện pháp, thời gian để sử dụng đất theo quy hoạch. Do vậy, trong một số trường hợp, quy hoạch hoá đất đai đã bao hàm cả kế hoạch hoá đất đai.
>> Luật sư tư vấn pháp luật đất đai trực tuyến qua tổng đài điện thoại, gọi ngay: 1900.6162
2. Các nguyên tắc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là gì?
>> Xem thêm: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là gì ? Hoạt động lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ?
Căn cứ tại Điều 35, Luật đất đai năm 2013 được sửa đổi tại Khoản 1 Điều 6 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 quy định về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất như sau:
2.1. Nguyên tắc lập quy hoạch sử dụng đất
Việc lập quy hoạch sử dụng đất phải tuân thủ 05 nguyên tắc sau đây:
Khi lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải bảo đảm tính đặc thù, liên kết của các vùng; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải thể hiện nội dung sử dụng đất của cấp xã.
Bên cạnh đó, quy hoạch sử dụng đất phải bảo vệ nghiêm ngặt đất chuyên trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.
Bảo đảm sự cân bằng giữa nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, địa phương và khả năng, quỹ đất của quốc gia nhằm sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả.
Không những vậy, quy hoạch sử dụng đất cần hướng tới khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên; thích ứng với biến đổi khí hậu.
Hơn thế nữa, nội dung phân bổ và sử dụng đất cần phải có sự thống nhất trong quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh với quy hoạch sử dụng đất quốc gia.
>> Xem thêm: Quy hoạch là gì ? Quy định pháp luật về quy hoạch
2.2. Nguyên tắc lập kế hoạch sử dụng đất
Việc lập kế hoạch sử dụng đất cần đảm bảo 04 nhóm nguyên tắc sau:
Việc lập kế hoạch sử dụng đất cần phải phù hợp với chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cùng cấp đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Đọc thêm: Thẩm quyền chuyển mục đích sử dụng đất
Đối với kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải phù hợp với phương án phân bổ, khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh.
Bên cạnh đó, kế hoạch sử dụng đất cần phải có các phương án sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả, khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường, bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh.
Cần phải có sự thống nhất giữa kế hoạch sử dụng đất của ngành, lĩnh vực, địa phương với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt.
Trên đây là các quy định chung của pháp luật hiện hành về nguyên tắc lập kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất. Khi lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tuân thủ các nguyên tắc này sẽ giúp việc khai thác và sử dụng đất trở nên hợp lí, có hiệu quả hơn.
3. Thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là lượng thời gian vật chất mà mỗi cấp chính quyền từ trung ương cho tới từng địa phương xây dựng chiến lược từ tổng thể đến chi tiết để thực hiện các nội dung quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đai.
>> Xem thêm: Thẩm quyền quyết định, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định mới?
Căn cứ tại Điều 37, Luật đất đai năm 2013 sửa đổi tại Khoản 1 điều 6 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch 2018 số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2014, thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được như sau:
Thời kì quy hoạch sử dụng đất là 10 năm, tầm nhìn của quy hoạch sử dụng đất quốc gia là từ 30 năm đến 50 năm và cấp huyện là từ 20 năm đến 30 năm.
Thời kì kế hoạch sử dụng đất quốc gia, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và kế hoạch sử dụng đất an ninh là 05 năm còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được lập hàng năm.
Sở dĩ có quy định như vậy bởi vì việc sử dụng đất quốc gia, sử dụng đất cấp tỉnh, đất quốc phòng và việc sử dụng đất an ninh diễn ra trên vùng diện tích rộng, liên quan đến cộng đồng dân cư lớn, hoặc liên quan đến các công trình mang tính đặc thù trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước đối với đất quốc phòng, an ninh. Do vậy lập kế hoạch hàng năm là điều không khả thi và rất khó thực hiện. Còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện chỉ liên quan tới một bộ phận dân cư không lớn, do vậy, việc lập kế hoạch hàng năm là hoàn toàn khả thi.
4. Hoạt động lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Khi đã có quy hoạch sử dụng đất thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải xác định kế hoạch sử dụng đất như thế nào để hiện thực hóa quy hoạch sử dụng đất, phân chia quy hoạch sử dụng đất ra theo một thời gian nhất định và thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất.
Về lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Căn cứ theo Điều 35 Luật đất đai 2013 có quy định như sau:
+) Lập quy hoạch sử dụng đất phải tuân thủ theo quy định của pháp luật, phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội, cũng như theo các nguyên tắc sau:
>> Xem thêm: Có thể điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hay không ? Quyền sử dụng đất nằm trong khu quy hoạch ?
Khi lập quy hoạch sử dụng đất của nhà nước thì cơ quan, đơn vị có thẩm quyền phải đảm bảo được tính liên kết giữa các vùng miền, đáp ứng tính đặc thù của đất cũng như từng địa phương, khi lâp quy hoạch sử dụng đất ở cấp huyện thì phải thể hiện luôn quá trình, nội dung sử dụng đất ở cấp cơ sở cấp xã luôn, bởi cấp huyện là cấp thấp nhất thực hiện việc lập quy hoạch sử dụng đất, do đó khi lập quy hoạch sử dụng đất thì phải lập luôn quy hoạch sử dụng đất ở cấp xã.
Ngoài ra khi lập quy hoạch sử dụng đất cần phải đảm bảo và bảo vệ được đất dùng để trồng lúa, đất rừng đặc dụng và đất rừng phòng hộ nhằm đảm bảo được an ninh lương thực quốc gia cũng như đảm bảo được sinh thái tự nhiên, biến đổi khi hậu, khai thác phù hợp tài nguyên thiên nhiên hiện có, đảm bảo sự cân bằng và phát triển bền vững.
Bên cạnh đó cũng cần đảm bảo được nhu cầu sử dụng đất giữa các địa phương, giữa các nghành, các lĩnh vực cũng như quỹ đất hiện còn của quốc gia để sử dụng sao cho hiệu quả mà còn tiết kiệm, sử dụng được triệt để nguồn đất.
+) Khi lập kế hoạch sử dụng đất cũng cần phải đáp ứng theo những nguyên tắc sau:
Kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với chiến lược, cũng như kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo được an ninh, quốc phòng của đất nước.
Tham khảo thêm: Bảng giá đất Bảo Lộc
Kế hoạch sử dụng đất cũng cần phải nhằm mục đích sử dụng đất hiệu quả, tiết kiệm, cần phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cùng cấp đã được đưa ra và đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đối với cấp huyện thì cũng phải phù hợp quy hoạch sử dụng đất của cấp huyện, đối với tỉnh thì phải phù hợp với quy hoạch cấp tỉnh và kế hoạch của cấp trung ương thì phải phù hợp vơi quy hoạch sử dung đất của trung ương.
Lập kế hoạch sử dụng đất phải đáp ứng được việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên cũng như bảo vệ môi trường, đảm bảo phát triển bền vững cũng như khả năng biến đổi khí hậu. không làm mất đi những đi tích lịch sử hiện có và cần bảo tồn, những danh lam thắng cảnh đã được xác nhân cần bảo vệ, nhu cầu sử dụng đất của các địa phương, mỗi lĩnh vực cũng như các ngành cũng phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.
5. Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Quy hoạch sử dung đất bao gồm các cấp: Quốc gia, cấp huyện, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Còn đối với cấp tỉnh thực hiện phương án phân bổ, khoanh vùng theo chức năng cũng như theo từng loại đất của đơn vị hành chính cấp huyện đây cũng chính là nội dung quy hoạch đất của cấp tỉnh.
>> Xem thêm: Ý nghĩa của vấn đề minh bạch và công khai hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Kế hoạch sử dụng đất bao gồm: Kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện và quốc phòng, an ninh.
Thời gian quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: Đối với quy hoạch sử dụng đất phải là mười năm và cần phải đưa ra được tầm nhìn ít nhất là từ ba mười năm đến năm mươi năm và từ hai mươi năm đến ba mươi năm đối với cấp huyện.
Thời gian kế hoạch sử dụng đất sẽ có thời gian ít hơn đối với quy hoạch sử dụng đất đối với cấp quốc gia, cấp tỉnh hay đất thuộc quốc phòng, an ninh thì có thời gian là năm năm, còn cấp huyện phải hàng năm.
+) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia.
Những căn cứ để lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia cần phải có những yếu tố sau: Tiềm năng đất của nhà nước, hiện trạng đất đang được sử dụng và hiện còn, điều kiện về kinh tế xã hội cũng như tự nhiên của quốc gia như thế nào và hiệu quả của quy hoạch sử dụng đất thơi kỳ trước ra sao để khắc phục những vướng mắc, phát huy những kết quả đạt được ở thời kỳ này, đưa ra quy hoạch phù hợp và mang lại hiệu quả hơn.
Ngoài ra xác định quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia cần xác định được nhu cầu sử dụng đất của mỗi ngành, mỗi lĩnh vực để cân đối, phù hợp, đảm bảo được sự phát triển bền vững của mỗi ngành, mỗi lĩnh vực.
Khi xây dựng kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia cần căn cứ theo những tiêu chí sau: Đầu tiên phải trên cơ sở quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, sau đó còn phải căn cứ trên cơ sở kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm năm cũng như hằng năm của cả nước. Ngoài ra còn phải căn cư trên kết quả thực hiên kế hoạch sử dụng đất của kỳ trước đạt kết quả gì và có vướng mắc gì để rút kinh nghiệm, nhu cầu sử dụng đất của các lĩnh vực, ngành, cấp tỉnh trong thời hạn năm năm.
Trong kế hoạch sử dụng đất cần phải có các nội dung đánh giá được kết quả kế hoạch sử dụng đất của thời kỳ trước, phân tích được cái đạt được và cái chưa đạt được, cái phù hợp với chưa phù hợp để từ đó đưa ra được kế hoạch sử dụng đất trong thời kỳ này phù hợp hơn, mang lại hiệu quả hơn.
Không chỉ vậy mà còn cần xác định được cho từng vùng kinh tế – xã hội, đơn vị hành chính trong vòng năm năm, đưa ra được các giải pháp thực hiện kế hoạch sử dụng đất, xác định được loại đất.
+) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.
>> Xem thêm: Các nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất?
Việc lập quy hoạch đất cấp huyện phải dựa trên cơ sở quy hoạch của cấp tỉnh đã đưa ra, điều kiện kinh tế xã hội tại địa phương mình, hiện trạng đất, kết quả thực hiện quy hoạch của kỳ trước, mức độ phát triển cũng như định hướng của khoa học công nghệ của địa phương và nhu cầu sử dụng đất của đia phương.
Nội dung quy hoạch sử dụng đất cần có các nội dung sau: Đưa ra được hướng sử dụng đất trong mười năm tới, chỉ tiêu sử dụng đất ra sao, chưc năng sử dụng đất của mỗi khu vực, các loại đất ở cấp xã có diện tích như thế nào để xác định được mục đích sử dụng đất, đưa ra được giải pháp sử dụng đất.
Trong kế hoạch sử dụng đất cấp huyện phải căn cứ trên cơ sở quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã có, nhu cầu sử dụng đất, tiềm năng đầu tư, huy động được nguồn vốn để phát triển kinh tế xã hội của địa phương nhằm khai thác được triệt để nguồn tài nguyên đất.
Nội dung kế hoạch cần phải có đánh giá được kết quả thực hiện kế hoạch của kỳ trước đưa ra, xác định diện tích loại đất, nhu cầu sử dụng của mỗi loại đất, có vị trí cũng như diện tích mỗi loại đất rõ ràng, diện tích cần phải thu hồi cũng như diện tích cần chuyển mục đích sử dụng đất.
Trong nôi dung kế hoạch thì cơ quan có thẩm quyền phải lập được bản đồ kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, thể hiện được vị trí cần thu hồi hay vị trí cần chuyển mục đích sử dụng đất. Đưa ra được những giải pháp thực hiện vấn đề sử dụng đất khi có những thay đổi hay vướng mắc.
Trường hợp khu vực đã có quy hoạch đô thị của cơ quan có thẩm quyền và đã được phê duyệt thì sẽ không tiến hành lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải có kế hoạch sử dụng đất phù hợp va đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và quy hoạch đô thị của quận phải phù hợp với quy hoạch đô thị của tỉnh đã được phê duyệt, không phù hợp thì phải điều chính sao cho phù hợp.
Luật Minh KHuê (tổng hợp & phân tích)
Đọc thêm: Mua đất khai hoang không có giấy tờ