Thế nào là bố cục của văn bản

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi

Ngữ liệu: SGk trang 24

Xem thêm: Thế nào là bố cục của văn bản

• Câu hỏi

Câu 1: Văn bản trên có thể chia làm mấy phần? Chỉ ra các phần đó

• Văn bản trên có thể chia làm: 3 phần
• Các phần đó gồm:
  • Phần 1: câu mở bài
  • Phần 2: từ “học trò theo ông” đến “cho vào thăm”
  • Phần 3: câu kết bài.

Tìm hiểu thêm: Sổ hộ tịch có phải sổ hộ khẩu không theo quy định của pháp luật?

Câu 2: Hãy cho biết nhiệm vụ của từng phần trong văn bản trên

• Nhiệm vụ của từng phần:
  • Phần 1: từ: “Ông Chu Văn An” đến “không màng danh lợi”: Giới thiệu ông Chu Văn An
  • Phần 2: “Học trò theo học rất đông…có khi không cho vào thăm”: Công lao, uy tín, tính cách của ông Chu Văn An
  • Phần 3: Còn lại: Tình cảm của mọi người đối với ông Chu Văn An

Câu 3: Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản trên

• Phân tích mối quan hệ giữa các phần:
  • Gắn bó chặt chẽ với nhau, phần trước là tiền đề cho phần sau.
  • Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề của văn bản là: Người thầy đạo cao đức trọng

Câu 4: Từ việc phân tích trên, hãy cho biết một cách khái quát: Bố cục của văn bản gồm mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần là gì? Các phần của văn bản quan hệ với nhau như thế nào?

• Bố cục của văn bản thường gồm 3 phần:
  • Mở bài
  • Thân bài
  • Kết bài
• Nhiệm vụ của từng phần:
  • Phần mở bài: giới thiệu nội dung, thu hút sự chú ý của người đọc.
  • Phần thân bài: phát triển và giải quyết một cách cụ thể vấn đề đã nêu ở phần mở bài, duy trì sự chú ý của người đọc.
  • Phần kết bài: tóm tắt kết luận và đáp ứng sự chờ đợi của người đọc.
• Các phần này luôn có quan hệ chặt chẽ với nhau để tập trung làm rõ chủ đề của văn bản

• Trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1: Phần Thân bài văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh kể về những sự kiện nào? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo trình tự nào?

• Phần thân bài của văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh được sắp xếp dựa trên cơ sở là hồi kí: nhớ lại các sự việc, tình tiết diễn ra vào buổi đầu đi học.
• Các sự kiện ấy được sắp xếp theo trình tự: không gian, thời gian và dòng cảm xúc

Tìm hiểu thêm: Cấn trừ là gì? Cần lưu ý những gì khi đối chiếu và cấn trừ công nợ?

Câu 2: Văn bản Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng chủ yếu trình bày diễn biến tâm trạng của cậu bé Hồng. Hãy chỉ ra những diễn biến của tâm trạng cậu bé trong phần Thân bài.

• Diễn biến của tâm trạng cậu bé trong phần Thân bài:
  • Tình cảm và thái độ:
    • Tình cảm: Thương mẹ sâu sắc
    • Thái độ: Căm ghét những kẻ nói xấu mẹ, những cổ tục đã đầy đọa mẹ
  • Niềm vui hồn nhiên được ở trong lòng mẹ

Câu 3: Khi tả người, vật, con vật, phong cảnh,… em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào? Hãy kể một số trình tự thường gặp mà em biết

• Em sẽ lần lượt miêu tả miêu tả theo diễn biến trước, sau qua thời gian, không gian và thứ tự các tình tiết thể hiện chủ đề bài văn.

Câu 4: Phần Thân bài của văn bản Người thấy đạo cao đức trọng nêu các sự việc để thể hiện chủ đề “Người thầy đạo cao đức trọng”. Hãy cho biết cách sắp xếp các sự việc ấy

• Cách sắp xếp:
  • Phần thân bài lần lượt trình bày bề con người của ông:
  • Học trò theo học rất đông
  • Nhiều người đỗ cao.
  • Vì thế ông được nhà vua “vời ông ra dạy thái tử học”.
  • Nhưng đến đời Dụng Tông “vua thích vui chơi, không coi sóc việc triều đình, lại tinh dùng bọn nịnh thần”.
  • Nhiều lần ông can ngăn, nhà vua không nghe nên ông trả mũ áo từ quan về làng…
  • Việc trình bày phần này đã nêu ra những luận cứ “người thầy giỏi, người tôi trung thành, có đạo đức” để làm sáng tỏ và chứng minh cho luận điểm “Chu Văn An là người thầy đạo cao đức trọng”. Hai câu văn cuối phần này có thể coi là luận cứ mang tính minh họa rất cụ thể về “đạo cao đức trọng” của ông.

Câu 5: Từ các bài tập trên và bằng những hiểu biết của mình, hãy cho biết cách sắp xếp nội dung phần Thân bài của văn bản.

Tìm hiểu thêm: Tranh chấp dân sự là gì

• Yêu cầu của phần thân bài: Triển khai cụ thể chi tiết và toàn diện vấn đề đã được đặt ra ở phần mở đầu.
• Nội dung cơ bản của phần thân bài.
  • Lần lượt trình bày các bộ phận, các phần của vấn đề đặt ra trong văn bản. Thông thường các bộ phận, các phần trên tương ứng một luận điểm. Từng luận điểm lại được triển khai thành các luận cứ để làm sáng tỏ hoặc chứng minh theo luận điểm.
  • Các luận điểm cấn được sắp xếp theo một trật tự nhất định, phản ánh mối quan hệ logic nội tại của chúng.