1. Điều tra viên là gì
Điều tra viên là một chức danh tố tụng. Cụ thể, có thể hiểu, Điều tra viên là những người thực hiện nhiệm vụ chính đó là điều tra hình sự đối với các vụ án hình sự theo đúng quy định của pháp luật hiện hành. Điều tra viên có thể thuộc Quân đội nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Cơ quan điều tra. Hiện nay, Điều tra viên được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau cụ thể như là: ủy viên tư pháp công an, tổ chức tư pháp công an, ủy viên công an quân pháp,…
Điều tra viên gồm có các ngạch sau đây:
Xem thêm: điều tra viên là gì
+ Thứ nhất: Điều tra viên sơ cấp.
+ Thứ hai: Điều tra viên trung cấp.
+ Thứ ba: Điều tra viên cao cấp.
2. Tiêu chuẩn chung của Điều tra viên
Theo Điều 46 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015, để trở thành một Điều tra viên phải đáp ứng những tiêu chuẩn sau:
– Điều tra viên phải là công dân Việt Nam luôn trung thành với Tổ quốc và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết, trung thực, bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần kiên quyết bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Tìm hiểu thêm: Công cụ hỗ trợ là gì
– Điều tra viên phải có trình độ đại học An ninh, đại học Cảnh sát hoặc cử nhân luật trở lên.
– Điều tra viên phải có thời gian làm công tác pháp luật theo quy định của Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015.
– Điều tra viên đã được đào tạo về nghiệp vụ Điều tra.
– Điều tra viên phải có sức khỏe bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Cần lưu ý trong các trường hợp do nhu cầu cán bộ, người có trình độ đại học các ngành khác có đủ các tiêu chuẩn nói trên và có chứng chỉ nghiệp vụ điều tra thì cũng có thể được bổ nhiệm làm Điều tra viên theo quy định của pháp luật hiện hành.
3. Nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên
Nhìn chung, Điều tra viên là những người thực hiện các công việc điều tra và làm rõ tình tiết vụ án. Đây là người tiến hành tố tụng và thực hiện các nhiệm vụ theo sự phân công của cấp trên thuộc cơ quan điều tra như thủ trưởng hoặc phó thủ trưởng. Việc tiến hành điều tra nhằm thu thập các chứng cứ và chứng minh tội phạm có thật sự phạm tội hay không và làm sáng tỏ về các tình tiết vụ án một cách nhanh chóng, toàn diện và không làm oan người vô tội. Cụ thể, theo quy định tại Điều 37 Bộ luật Tố tụng hình sự, Điều tra viên có những nhiệm vụ và quyền hạn sau:
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự sẽ trực tiếp kiểm tra, xác minh và lập hồ sơ giải quyết nguồn tin về tội phạm.
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự có trách nhiệm lập hồ sơ vụ án hình sự.
Tìm hiểu thêm: Phòng tạm giam như thế nào
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự có quyền yêu cầu hoặc đề nghị cử, thay đổi người bào chữa; yêu cầu cử, thay đổi người phiên dịch, người dịch thuật.
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự có quyền triệu tập và hỏi cung bị can; triệu tập và lấy lời khai người tố giác, báo tin về tội phạm, người bị tố giác, kiến nghị khởi tố, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân; lấy lời khai người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, người bị tạm giữ; triệu tập và lấy lời khai của người làm chứng, bị hại, đương sự.
Cần lưu ý với quyền hỏi cung bị can, Điều tra viên không được phép sử dụng tư hình để bức cung, bắt buộc tội phạm nhận tội. Điều này sẽ gây ra những ảnh hưởng đến quyền lợi của các bị can trong vụ án. Điều tra viên sẽ áp dụng những chiến thuật mà pháp luật được cho phép để thu thập nguồn thông tin từ phía bị can.
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự có quyền ra quyết định áp giải người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt, bị tạm giữ, bị can; quyết định dẫn giải người làm chứng, người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, bị hại; quyết định giao người dưới 18 tuổi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm giám sát; quyết định thay đổi người giám sát người dưới 18 tuổi phạm tội.
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự có trách nhiệm thi hành lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp, lệnh hoặc quyết định bắt, tạm giữ, tạm giam, khám xét, thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản, xử lý vật chứng.
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự có quyền và nghĩa vụ tiến hành khám nghiệm hiện trường, khai quật tử thi, khám nghiệm tử thi, xem xét dấu vết trên thân thể, đối chất, nhận dạng, thực nghiệm điều tra.
– Điều tra viên được phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án hình sự thực hiện nhiệm vụ,quyền hạn tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra theo sự phân công của Thủ trưởng Cơ quan điều tra theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
Về trách nhiệm, các Điều tra viên phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra về hành vi, quyết định của mình theo đúng quy định pháp luật.
Đọc thêm: Con ngoài giá thú là gì
