Hoạt động Kinh doanh đa cấp là hình thức kinh doanh khá phổ biến hiện nay. Tuy nhiên vẫn còn khá nhiều người vẫn chưa hiểu hết về hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp này. Vậy kinh doanh đa cấp là gì? Bán hàng đa cấp có phải là lừa đảo hay không? Hãy cùng Công ty Luật Hùng Thắng tìm hiểu những quy định của pháp luật về vấn đề này.
Căn cứ pháp lý theo Nghị định 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp; Thông tư 10/2018/TT-BTC quy định chi tiết một số điều của Nghị định 40/2018/NĐ-CP và Thông tư 29/2018/TT-NHNN hướng dẫn việc xác nhận, quản lý tiền ký quỹ của doanh nghiệp bán hàng đa cấp. Nội dung tư vấn như sau:
Xem thêm: Quy định về kinh doanh đa cấp
Nội dung chính
1. Kinh doanh đa cấp là gì?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 40/2018/NĐ-CP thì “Kinh doanh đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới”.
Theo Điều 4 Nghị định 40/2018/NĐ-CP thì Hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp chỉ được thực hiện đối với hàng hóa. Mọi hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Những hàng hóa không được kinh doanh theo phương thức đa cấp bao gồm:
- Hàng hóa là thuốc; trang thiết bị y tế, các loại thuốc thú y (bao gồm cả thuốc thú y thủy sản); thuốc bảo vệ thực vật; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong lĩnh vực gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hiểm;
- Sản phẩm nội dung thông tin số.
2. Những đặc điểm của kinh doanh bán hàng đa cấp:
- Bán hàng đa cấp là một hình thức bán lẻ hàng hóa: Công ty bán hàng đa cấp có thể là công ty trực tiếp sản xuất và tiếp thị, bán lẻ sản phẩm hoặc phân phối hàng hóa do các công ty khác sản xuất. Công ty đa cấp bán lẻ hàng hóa thông qua mạng lưới tiếp thị.
- Việc bán hàng được thực hiện bởi mạng lưới người tham gia với nhiều cấp, nhiều nhánh khác nhau: Các doanh nghiệp thường bán hàng qua đại lý, cửa hàng hoặc siêu thị,…. Còn trong hoạt động bán hàng đa cấp, không có các đại lý, cửa hàng, siêu thị mà hàng hóa được các nhà phân phối trực tiếp sử dụng hoặc giới thiệu và bán cho người tiêu dùng.
- Người tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp được hưởng hoa hồng, tiền thưởng từ kết quả bán hàng của chính mình và của những người khác trong mạng lưới do mình tổ chức.
3. Điều kiện đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp
Điều 7 Nghị định 40/2018/NĐ-CP quy định về điều kiện đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp như sau:
“1. Tổ chức đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp phải đáp ứng các điều kiện sau:
Tìm hiểu thêm: Tăng giờ làm thêm từ 01/4/2022: Tiền lương NLĐ thế nào?
a) Là doanh nghiệp được thành lập tại Việt Nam theo quy định của pháp luật và chưa từng bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp;
b) Có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên;
c) Thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh, chủ sở hữu đối với doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên, cổ đông sáng lập đối với công ty cổ phần, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không bao gồm tổ chức hoặc cá nhân từng giữ một trong các chức vụ nêu trên tại doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định 42/2014/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp và Nghị định này;
d) Ký quỹ tại một ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam theo quy định tại khoản 2 Điều 50 Nghị định này;
đ) Có mẫu hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, quy tắc hoạt động, kế hoạch trả thưởng, chương trình đào tạo cơ bản rõ ràng, minh bạch và phù hợp với quy định của Nghị định này;
e) Có hệ thống công nghệ thông tin quản lý mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp, trang thông tin điện tử để cung cấp thông tin về doanh nghiệp và hoạt động bán hàng đa cấp của doanh nghiệp;
g) Có hệ thống thông tin liên lạc để tiếp nhận, giải quyết thắc mắc, khiếu nại của người tham gia bán hàng đa cấp”
Đọc thêm: Quy định về xe chính chủ
Doanh nghiệp đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp phải lập hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm về tính hợp pháp của hồ sơ đó.
4. Bán hàng đa cấp có phải lừa đảo? Những dấu hiệu nhận biết công ty lừa đảo?
Trên thực tế, hoạt động bán hàng đa cấp không phải là xấu bởi đây là mô hình kinh doanh giúp tiết kiệm chi phí và thời gian tối đa cho các nhà sản xuất để các sản phẩm, hàng hóa của họ có thể đến được tay người tiêu dùng một cách nhanh nhất. Mô hình kinh doanh đa cấp không chỉ được công nhận trên thế giới mà ở Việt Nam, nhà nước ta cũng công nhận đây là một mô hình kinh doanh hợp pháp thông qua quy định tại Luật Cạnh tranh 2004 và mới đây nhất là Nghị định 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Hoạt động kinh doanh đa cấp thực tế không xấu, tuy nhiên do một số cá nhân, tổ chức đã lợi dụng sự sơ hở của pháp luật để làm biến tướng hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp nhằm lừa đảo, chuộc lợi bất chính.
Vậy, những dấu hiệu nào để nhận biết công ty bán hàng đa cấp uy tín. Một doanh nghiệp bán hàng đa cấp uy tín trước hết phải là doanh nghiệp thực hiện bán hàng một cách thực chất chứ không phải là chỉ có các hoạt động tuyển dụng, thu hút, đầu tư,… và phải đáp ứng được các tiêu chí cơ bản sau:
- Có đủ tư cách pháp lý để thực hiện kinh doanh bán hàng đa cấp: Là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật và đáp ứng đủ các điều kiện về đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, có Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp do Cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.
- Có sản phẩm tốt: Việc bán hàng đa cấp là tập trung giới thiệu sản phẩm trực tiếp đến tay người tiêu dùng. Vì vậy, chỉ khi có sản phẩm tốt, uy tín, chất lượng thì doanh nghiệp bán hàng đa cấp mới có thể giới thiệu đến người tiêu dùng và người tiêu dùng mới tin tưởng mua sản phẩm đó.
- Đào tạo nhà phân phối tốt: Nhà phân phối là những người giúp doanh nghiệp giới thiệu và bán hàng hóa cho người tiêu dùng. Do đó, muốn thực hiện chức năng bán hàng của mình một cách tốt nhất, doanh nghiệp bán hàng đa cấp phải đào tạo kỹ càng cho nhà phân phối của mình để họ hiểu về sản phẩm và có kỹ năng bán hàng tốt.
- Chỉ tập trung bán hàng, không tập trung tuyển dụng: Hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện thông qua hệ thống nhà phân phối. Vì vậy, bên cạnh việc bán hàng, doanh nghiệp cũng phải tuyển dụng và xây dựng hệ thống nhà phân phối. Tuy nhiên, việc bán hàng phải được chú trọng hàng đầu, việc tuyển dụng cũng chỉ nhằm phục vụ cho mục tiêu bán hàng hóa. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính phải tồn tại dựa trên doanh thu từ hoạt động bán hàng. Khi hàng hóa được tiêu thụ, doanh nghiệp có doanh thu để duy trì hoạt động và có tiền để trả hoa hồng cho nhà phân phối.
Bên cạnh những công ty kinh doanh bán hàng đa cấp uy tín, đáng tin cậy thì cũng có những công ty lợi dụng mô hình kinh doanh bán hàng đa cấp để lừa đảo nhằm trục lợi bất chính. Những dấu hiệu để nhận biết những công ty lừa đảo như sau:
- Không có Giấy phép hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp;
- Sản phẩm không tốt, kém chất lượng hoặc không có giá trị sử dụng nhưng giá bán lại rất cao, không tương xứng với giá thực tế; hoặc là sản phẩm ảo, không thể nhìn thấy hoặc không tồn tại, lừa đảo người dùng mua hàng;
- Chỉ tập trung vào hoạt động tuyển dụng và lôi kéo người tham gia vào mạng lưới mà không tập trung vào việc bán sản phẩm;
- Người tham gia phải mua hàng hoặc đóng tiền: Nhiều doanh nghiệp, công ty lừa đảo, bán hàng đa cấp bất chính chỉ tồn tại nhờ số tiền những người mới gia nhập bỏ ra mua hàng. Công ty thu lợi nhuận từ khoản tiền này và cũng dùng khoản này để chia hoa hồng cho những người có công tuyển dụng. Những doanh nghiệp như vậy sẽ không tồn tại được khi không tuyển thêm được người hoặc khi người được tuyển không mua hàng, vì họ không chú trọng bán hàng, không có nguồn doanh thu từ việc tiêu thụ hàng hóa.
- Hứa hẹn những khoản lợi nhuận hấp dẫn: bán hàng đa cấp chỉ là một hình thức bán hàng, phân phối hàng hóa, không phải là một hình thức đầu tư, do đó bạn cần cân nhắc khi nghe những lời hứa hẹn hấp dẫn về lợi nhuận. Bạn chỉ thực sự có thu nhập nếu bạn thực sự bán được hàng hóa và những người do bán giới thiệu bán được hàng hóa.
Trên đây là những quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh bán hàng đa cấp và những điều cần lưu ý về hoạt động bán hàng đa cấp. Nếu còn có bất cứ vướng mắc nào về vấn đề này, Quý khách hàng vui lòng liên hệ chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ.
>>Xem thêm: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản bị xử lý thế nào?
Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản người khác bị xử lý thế nào?
Đọc thêm: Lãi suất quy định của nhà nước